Efektywne wykorzystanie maszyn. Czym jest wskaźnik OEE

Funkcjonowanie przedsiębiorstwa w warunkach współczesnej zglobalizowanej gospodarki, która jest nastawiona na uzyskiwanie maksymalnych możliwych do osiągnięcia wyników, wymaga daleko posuniętej optymalizacji wykorzystania posiadanych zasobów. Dotyczy to zarówno projektowania wszystkich procesów, jak i ich realizacji. Do kontroli stopnia, w jakim są wykorzystywane posiadane przez firmę aktywa, służą różnego rodzaju metody zarządzania. Jedną z nich są elementy technik korzystających z analizy wskaźników, pokazujących działanie przedsiębiorstwa w poszczególnych obszarach jego funkcjonowania.

W odniesieniu do stopnia, w jakim firma korzysta ze swego potencjału, jest wskaźnik OEE. Na jego podstawie możliwe jest stałe  monitorowanie i zarządzanie produkcją , w taki sposób, by umożliwić pełną efektywność pracy używanych maszyn. Zobaczmy, jakie są tajniki wskaźnika OEE.

Co pokazuje wskaźnik OEE i jak się go liczy?

Wskaźnik OEE (Overall Equipment Effectiveness) pokazuje, w jakim stopniu firma wykorzystuje posiadane przez siebie maszyny i urządzenia. Wskaźnik OEE to syntetyczne ujęcie stosunku rzeczywistego czasu pracy sprzętu ze swoją pełną wydajnością do możliwości wynikających z konstrukcji maszyn i specyfiki realizowanego procesu technologicznego. Wskaźnik OEE jest liczony na podstawie danych o rzeczywistym użyciu mocy produkcyjnych na podstawie trzech innych wskaźników: dostępności, wykorzystania oraz jakości. 

Dostępność oznacza w tym przypadku pełną sprawność maszyn do działania w czasie, który jest przewidziany w planie produkcji. Dostępność będzie zmniejszana przez czas potrzebny na przygotowanie maszyny do realizacji zadania, np. do wymiany osprzętu czy zmiany ustawień, a także przez awarie sprzętu czy zakłócenia w dostawie surowców oraz przerw w pracy obsługi.

Wskaźnik wykorzystania określa czy dane urządzenie było w stanie pracować w określonym czasie z założoną prędkością. Jeśli okazało się, że realizacja określonego procesu technologicznego zajęła więcej czasu niż według dostępnych danych powinna, może to świadczyć o zbyt małej wydajności. Wpływ na wielkość wykorzystania mają wszystkie przerwy w pracy, np. związane z błędami w działaniu oraz praca z mniejszą prędkością niż zakładano, np. wskutek zużycia się niektórych elementów czy błędów obsługi. 

Wskaźnik jakości dotyczy stosunku ilości dobrych produktów całkowitej i liczby wyprodukowanych. Na wielkość tego wskaźnika wpływają wszystkie braki np. łączące się z osiągnięciem pełnej sprawności dopiero po upływie pewnego czasu 

Warto pamiętać, że wskaźnik OEE jest użyteczny tylko w przypadku, gdy jest prawidłowo obliczany i interpretowany. Jego wartość dobrze pokazuje zmiany zachodzące w czasie realizacji poszczególnych procesów, jednak interpretacja przyczyn i szukanie możliwych metod optymalizacji wymaga dokładnej analizy wszystkich zebranych danych.